Uit onderzoek (Rijksuniversiteit Groningen) is gebleken dat ongeveer 30% van de Nederlandse kinderen niet het juiste advies krijgt voor hun toekomstige opleiding. Dit kan tot gevolg hebben dat kinderen na een paar jaar gedwongen worden om van school(niveau) te veranderen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor iemands gevoel van eigenwaarde en ook consequenties hebben voor iemands gedrag.
Aangezien het GoStudent’s missie is om elk kind te helpen om het beste in zichzelf naar boven te halen, zien wij het ook als onze verantwoordelijkheid om een aantal inzichten van een expert op dit gebied te delen over hoe je je kind het beste kunt supporten als je het gevoel hebt dat hij of zij niet op de juiste plek zit. Eva Vuurpijl is lerares Engels en heeft lesgegeven op alle verschillende niveaus binnen het Nederlandse onderwijssysteem. Tijdens het lesgeven krijgt ze de kans om kinderen in ontwikkeling van dichtbij te observeren. Het komt regelmatig voor dat zij zich afvraagt: gaan wij als ouders/verzorgers te ver in het pushen van onze kinderen om succesvol te zijn of is dat juist nodig om ervoor te zorgen dat onze kinderen later gelukkiger worden?
Wat zijn de signalen dat je kind niet op zijn/haar plek zit? Zolang we ons kunnen herinneren, moeten leerlingen in groep 8 een toets maken die in belangrijke mate bepalend is voor de rest van hun schoolcarrière. Al jarenlang wordt deze gang van zaken door professionals in twijfel getrokken. Want hoe kan één test op zo’n ongelooflijk jonge leeftijd je toekomst bepalen als er zoveel meer aspecten zijn waar eigenlijk rekening mee moet worden gehouden? En laten we bovendien niet vergeten dat de hersenen en persoonlijkheid van een kind zich na groep 8 nog veel verder doorontwikkelen. Het is daarom niet ondenkbaar dat kinderen op het verkeerde niveau van hun vervolgopleiding terechtkomen als ze een off day hadden bij het maken van deze test en daardoor anders scoren dan ze normaal zouden doen. Hier volgen een aantal signalen waar je als ouder/verzorger op kan letten die wellicht een teken zijn dat je kind inderdaad op de verkeerde plek terecht is gekomen:
● Cijfers niet naar verwachting: als je kind regelmatig thuiskomt met beduidend lagere cijfers dan jullie beiden gewend zijn, kan dit een teken zijn dat je kind op het verkeerde onderwijsniveau zit. Uiteraard geldt dit ook de andere kant op. Als je kind keer op keer thuiskomt met negens en tienen, kan dat betekenen dat hij/zij niet genoeg uitgedaagd wordt. Tijd voor een 1-op-1 gesprek met de desbetreffende docent!;
● Gedragsproblemen: gedragsproblemen hebben altijd een reden. Dus als je kind zich de laatste tijd anders of niet naar behoren gedraagt, is het een idee om op onderzoek uit te gaan. De eerste stap kan zijn om een open gesprek met je kind te hebben over hoe hij/zij zich voelt. Probeer betrokken te zijn, empathie te tonen en te zorgen dat je kind zich veilig voelt. Als je geluk hebt, zal hij/zij zich openstellen en vertellen wat er aan de hand is. Zo niet (kans is aanwezig, want het zijn kinderen), dan kan je een gesprek met de docent overwegen;
● Gebrek aan connectie: als je het gevoel hebt dat je kind zich terugtrekt, kan dit een teken zijn dat hij/zij niet gelukkig is. Vragen die je jezelf kunt stellen zijn: neemt mijn kind vrienden mee naar huis om te spelen? Vermijdt hij/zij te praten over school en school gerelateerde zaken? Komt hij/zij gemakkelijk uit bed om vervolgens blij en energiek naar school te gaan? Is hij/zij vaak ziek? Als je niet tevreden bent met de antwoorden op deze vragen, is het wellicht tijd om actie te ondernemen;
● Discrepantie tussen gedrag op school en thuis: dit is typisch iets wat kinderen gemakkelijk kunnen verbergen. Waarschijnlijk zal iemand anders je op de hoogte brengen van de situatie, bijvoorbeeld de docent van je kind of een andere ouder. Wanneer een dergelijke situatie zich voordoet, is het heel belangrijk dat je contact opneemt met de docent om te zien wat de discrepanties precies zijn, zodat je het probleem bij de wortel kunt aanpakken.
Hoe kan je je kind helpen wanneer je hebt vastgesteld dat hij/zij waarschijnlijk op het verkeerde onderwijs zit?
● Praat met je kind: biedt je kind een vertrouwde omgeving om open te zijn en stel hem/haar in de gelegenheid om zijn/haar gevoelens te delen. Het is niet altijd makkelijk voor kinderen om zich open te stellen, zeker niet tegenover hun ouders (we’ve all been there, right?!). Als je het gevoel hebt dat je kind problemen heeft om zich voor jou open te stellen, kan het een idee zijn om iemand uit jullie omgeving te vragen om dit gesprek aan te gaan. Denk aan vrienden, familieleden of een vertrouwenspersoon van school. Als je het gesprek begint, kun je overwegen om te beginnen met vermelden dat ze niet in de problemen zitten of dat ze iets verkeerd hebben gedaan. Je wilt ze niet afschrikken. Kies voor dit gesprek een omgeving die zij leuk vinden, zoals de dierentuin, het terras of neem ze mee voor een wandeling in het park. Probeer ook zoveel mogelijk open vragen te stellen om hen de kans en ruimte te geven om eigen inzichten te delen;
● Praat met de docent in kwestie: de docent van je kind speelt een cruciale rol in zijn/haar leven en ontwikkeling. Daarom is het belangrijk om deze persoon in dit proces te betrekken. Samen kom je wellicht tot een mooie oplossing;
● Bied je kind 1-op-1 bijles aan: niet ieder kind gedijt in een drukke omgeving waar hij/zij mogelijk een gebrek aan persoonlijke aandacht ervaart. Indien dit het geval is, kan je overwegen om 1-op-1 bijles voor je kind te arrangeren. Een bijlesdocent kan je kind ondersteunen bij zijn/haar schoolwerk, maar kan ook fungeren als een luisterend oor en iemand op wie je kind kan vertrouwen. Als blijkt dat je kind op het juiste onderwijsniveau zit, maar hij/zij heeft net dat beetje extra ondersteuning nodig bij bv het maken van huiswerk, dan kan een bijlesdocent hier de perfecte uitkomst bieden. Wanneer je kind het gevoel heeft dat hij/zij zijn/haar schoolwerk beter onder controle heeft, kan dit ook een positief effect hebben op zijn/haar gevoel van eigenwaarde;
● Professionele hulp: indien je twijfelt of je zelf de juiste persoon bent om je kind op dit gebied te helpen, kan je altijd professionele hulp zoeken. Er zijn zoveel mensen die gespecialiseerd zijn in kinderen, onderwijs en gedragsproblemen. Zorg ervoor dat je genoeg onderzoek doet en betrek je kind bij dit proces om zijn/haar vertrouwen te winnen, zodat je samen de beste resultaten kunt boeken.
Wanneer is het genoeg en wanneer geef je je kind toch die extra push? Omdat elk kind anders is en dus andere behoeften heeft, is er geen standaard antwoord op deze vraag. Het belangrijkste in alle omstandigheden is het welzijn van je kind en wanneer het moment aanbreekt dat dit welzijn uit balans is, is het belangrijk om als ouder/verzorger in actie te komen en veranderingen door te voeren die in dit geval noodzakelijk kunnen zijn. De docent van je kind kan in dit proces een fundamentele rol spelen. Veranderen van klas, niveau of zelfs van school lijkt misschien veel, maar met de juiste hulp en begeleiding van de betreffende docent of afdeling (de meeste scholen hebben een zorgmanager of pedagoog in dienst die ervaring heeft met dit soort situaties) is het zeker de tijd en moeite waard.
Hoe kan je als ouder/verzorger je kind helpen en motiveren zodat ze het goed willen doen op school?
● Forceer je kind niet een bepaalde richting op waarvan je weet dat ze zich hier echt niet comfortabel bij voelen. We hebben allemaal wel eens te maken met dingen die we minder leuk vinden, dat hoort er nou eenmaal bij! Hetzelfde geldt voor ons in onze professionele carrière, maar zorg er altijd voor dat wanneer je de keuze hebt voor een bepaalde school, niveau of richting, je je kind in dit proces betrekt en de opties bespreekt;
● Maak leren leuk, gebruik bijvoorbeeld spelelementen bij het maken van huiswerk;
● Projecteer je eigen dromen en gemiste kansen niet op je kind. Steun je kinderen in het maken van hun eigen beslissingen als het gaat om het kiezen van de juiste school of richting. Steun je kind in hun ontwikkeling en het creëren van een eigen wil en mening;
● Zorg ervoor dat je kinderen op de hoogte zijn van alle verschillende opties die het Nederlandse onderwijssysteem te bieden heeft. Neem voldoende tijd om onderzoek te doen wanneer de tijd aanbreekt om van school/niveau te veranderen;
● Complimenteer je kind wanneer hij/zij een succes heeft geboekt, zoals een geslaagde presentatie of een goed cijfer;
● Wordt niet boos als je kind thuiskomt met een cijfer dat niet zo hoog is als jullie hadden verwacht. Help hen liever en zoek een oplossing zodat het de volgende keer weer beter gaat;
● Biedt bijles aan, zodat je kind samen met een bijlesdocent kan werken aan betere cijfers en meer zelfvertrouwen in de klas.
Voors en tegens van individuele bijles:
Voordelen
● Persoonlijke aandacht;
● Persoonlijk leerplan;
● Begeleiding door iemand die niet de ouder of leraar is, wat het voor kinderen makkelijker maakt om hulp en advies aan te nemen;
● Een manier om cijfers te optimaliseren;
● Geen afleiding tijdens de bijles;
● Op het moment dat je kind beter mee kan komen in de klas, zal zijn/haar zelfvertrouwen groeien.
Nadelen
● Omdat het individueel is, minder sociaal contact;
● Geen overleg met leeftijdsgenoten.